Bliźnięta – Poród naturalny czy cięcie cesarskie? Oto jest pytanie.
Każda ciąża bliźniacza to podwójna radość, ale także zwiększony wysiłek dla organizmu mamy oraz możliwość wystąpienia nieprawidłowości w rozwoju dzieci, dlatego nazywamy ją ciążą podwyższonego ryzyka. Prowadzenie ciąży bliźniaczej wiąże się z częstszymi niż w ciąży pojedynczej wizytami u doświadczonego lekarza położnika-ginekologa, zwiększoną ilością badań (szczególnie USG) i koniecznością zakończenia ciąży w szpitalu (w przypadku ciąży bliźniaczej nie jest możliwy poród w domu czy przyszpitalnym Domu Narodzin).
Często także ciąże bliźniacze są rozwiązywane drogą cięcia cesarskiego. Dzieje się tak, jeśli poród rozpoczyna się przedwcześnie (co zdarza się praktycznie zawsze), jedno z bliźniąt jest nieprawidłowo położone w macicy (czyli inaczej niż główkowo) bądź występują inne czynniki ryzyka dla mamy lub dzieci. Dlatego tym razem opowiem Ci wszystko, co powinnaś wiedzieć o porodzie w ciąży bliźniaczej – zarówno tym w sposób naturalny, jak również przez cięcie cesarskie. Przyjrzymy się bliżej temu w jakich sytuacjach poród siłami natury jest możliwy oraz kiedy wskazana lub niezbędna jest "cesarka". W końcowej fazie artykułu omówimy też jak przebiega poród bliźniaków. Gotowa? Zatem miłej lektury!
Czy poród bliźniąt może odbyć się w każdym szpitalu położniczym?
Często, kiedy para dowiaduje się o ciąży wielopłodowej nie wie, jakie wiążą się z tym trudności. Po jakimś czasie pojawiają się pytania, czy rodzić można w każdym szpitalu położniczym? Odpowiedź na to pytanie jest na szczęście relatywnie prosta. Choć każda kobieta ma prawo wyboru, gdzie chce rodzić, to akurat w twoim wypadku ten wybór jest mocno ograniczony. Najważniejszym kryterium jest bowiem obecność oddziału neonatologii i intensywnej terapii noworodka – tylko taki oddział zapewni dzieciom właściwą opiekę w razie porodu przedwczesnego.
Bliźnięta - Poród naturalny czy cięcie cesarskie? Możliwości diagnostyczno–terapeutyczne:
Oddziały tego typu zajmują się leczeniem stanów patologicznych okresu noworodkowego noworodków od 28 tyg. ciąży z masą ciała powyżej 1000 g; takich jak zespoły zaburzenia oddychania, wrodzone i nabyte infekcje o ciężkim przebiegu, żółtaczki okresu noworodkowego o różnym nasileniu włącznie z przeprowadzaniem transfuzji wymiennych, prowadzimy żywienie pozajelitowe drogą cewników centralnych i monitorowanie gazometryczne z linii tętniczych.
"Na wstępie warto zaznaczyć, że ciąża bliźniacza jest ciążą wysokiego ryzyka i powinna być ona prowadzona w specjalistycznym ośrodku. Ciąża ta wymaga szczególnego nadzoru położniczego – częstych badań USG, wykonywania zapisów KTG w zależności od rodzaju ciąży bliźniaczej – czasem nawet od 26. tygodnia ciąży. Poród siłami natury w przypadku ciąży bliźniaczej zależy w dużym stopniu od możliwości zapewnienia bezpieczeństwa matki i dziecka i ma na celu maksymalną redukcję urazów okołoporodowych." – wyjaśnia położna Martyna Zdunek.
Bliźnięta - Poród naturalny czy cięcie cesarskie? ułożenie płodów ma tu kluczowe znaczenie!
Poród w ciąży bliźniaczej jest obecnie jednym z największych wyzwań współczesnego położnictwa. Retrospektywne analizy wskazują wyższe ryzyko powikłań przy porodach drogami natury w porównaniu do elektywnego zakończenia ciąży cięciem cesarskim. Nie potwierdzają jednakże tej zależności niedawno opublikowane wyniki wielośrodkowego badania randomizowanego Twin Birth Study. Badaniem objęto 2804 kobiet w ciążach bliźniaczych pomiędzy 32. a 39. tygodniem ciąży z położeniem główkowym pierwszego płodu. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w powikłaniach porodowych i noworodkowych pomiędzy badanymi grupami.
Wszystkie porody odbywały się w wyspecjalizowanych ośrodkach zapewniających śródporodowe monitorowanie i możliwość natychmiastowego zakończenia porodu cięciem cesarskim. Twin Birth Study wykazało, że przy zapewnieniu odpowiedniej opieki poród drogami natury w ciąży bliźniaczej przy położeniu główkowym pierwszego płodu jest równie bezpieczny jak cięcie cesarskie.
Obecnie do jedynych bezwzględnych wskazań do cięcia cesarskiego w ciąży bliźniaczej należą ciąża jednoowodniowa i bliźnięta nierozdzielone, jak również niegłówkowe położenie pierwszego płodu. W przypadku położenia miednicowego pierwszego płodu może dojść do kolizji płodów i chociaż to powikłanie występuje niezmiernie rzadko, to obarczone jest 30–40% ryzykiem zgonu płodów. Natomiast położenie miednicowe drugiego z płodów nie stanowi przeciwskazania do porodu drogami natury. W okresie przedporodowym trudno jest jednoznacznie ustalić położenie drugiego płodu, ponieważ w 20% przypadków po porodzie pierwszego z bliźniąt dochodzi do zmiany położenia drugiego
W badaniu Twin Birth Study ponad 30% porodów drogami natury odbyło się przy położeniu miednicowym drugiego płodu. W kilku procentach przypadków wykonano próbę obrotu zewnętrznego, która zakończyła się sukcesem w 42%. Zdecydowanie lepsze wyniki uzyskano udzielając pomocy ręcznej i rodząc dziecko w położeniu miednicowym (95% skuteczności).
Czy jeden bliźniak może urodzić się przez cięcie cesarskie, a drugi naturalnie?
Lekarze zauważają, iż ryzyko urodzenia drugiego płodu cięciem cesarskim po urodzeniu drogami natury pierwszego dziecka, jest bardzo niskie i wynosi ok. 4–5%.Urodzenie drugiego płodu drogą cięcia cesarskiego powinno się odbyć tylko wtedy, jeśli dojdzie do wypadnięcia pępowiny lub przedwczesnego oddzielenie łożyska.
"W przypadku położenia poprzecznego drugiego płodu przy zachowanym płynie owodniowym, lekarz może podjąć próbę obrotu zewnętrznego. Położenie poprzeczne drugiego płodu po odpłynięciu płynu owodniowego stanowi wskazanie do cięcia cesarskiego. Stwierdzenie bradykardii u drugiego płodu po porodzie pierwszego obliguje do podjęcia działań zabiegowych mających na celu niezwłoczne zakończenie porodu." - rekomenduje Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników dotyczące cięcia cesarskiego.
Kwalifikując ciężarną w ciąży bliźniaczej do porodu lekarz bierze również brać pod uwagę dodatkowe czynniki. W ciąży jednokosmówkowej dwuowodniowej ze względu na połączenia naczyniowe w łożysku może dojść podczas porodu do ostrego zespołu przetoczenia między płodami (TTTS, twin-to-twin transfusion syndrome). Ciąża jednokosmówkowa dwuowodniowa stanowi więc względne wskazanie do cięcia cesarskiego, a w szczególności, jeśli rozpoznano TTTS w ciąży lub gdy różnica w szacowanych masach płodów przekracza 20%.
Jako względne wskazanie do cięcia cesarskiego przyjmuje się również obecność blizny po cięciu cesarskim.
Wskazania do cięcia cesarskiego
Na operacyjne zakończenie ciąży bliźniaczej lekarze decydują się również jeżeli występują inne - już nie charakterystyczne jedynie dla ciąży mnogiej wskazania położnicze.
Poród w ciąży z większą niż dwa liczbą płodów należy ukończyć cięciem cesarskim, o ile wiek ciążowy przekracza 25 tygodni,
- Poród należy ukończyć cięciem cesarskim w przypadku rozpoznania bliźniąt nierozdzielonych,
- Poród należy ukończyć cięciem cesarskim w przypadku ciąży bliźniaczej jednokosmówkowej jednoowodniowej,
- Poród należy ukończyć cięciem cesarskim w ciąży bliźniaczej w przypadku położenia niegłówkowego pierwszego płodu,
- Ciąża bliźniacza przy położeniu główkowym pierwszego płodu nie stanowi wskazania do cięcia cesarskiego,
- W przypadku ciąży bliźniaczej jednokosmówkowej dwuowodniowej można rozważyć wykonanie cięcia cesarskiego w związku z ryzykiem wystąpienia ostrego zespołu przetoczenia między bliźniętami w szczególności, gdy różnica pomiędzy szacowanymi masami płodu wynosi powyżej 20% oraz w przypadkach rozpoznania zespołu przetoczenia podczas ciąży,
- W przypadku ciąży bliźniaczej można rozważyć wykonanie cięcia cesarskiego w przypadkach występowania na macicy blizny pooperacyjnej.
Cięcie cesarskie po porodzie drogami natury pierwszego z bliźniąt należy wykonać w przypadku:
- Wypadnięcia pępowiny drugiego z bliźniąt,
- Przedwczesnego oddzielenia łożyska, położenia poprzecznego drugiego z bliźniąt,
- Objawów zagrożenia życia drugiego płodu.
Bliźnięta - Poród naturalny czy cięcie cesarskie - kiedy następuje?
Każda ciąża mnoga u człowieka jest ciążą o podwyższonym ryzyku. Bliźniaki w łonie matki rozwijają się w tempie zbliżonym do ciąży pojedynczej, zatem może trwać ona 38-40 tygodni, choć zwykle uznaje się ją za gotową do rozwiązania już w 37 tygodniu. Statystycznie rozwiązanie ciąży mnogiej następuje wcześniej, często z uwagi na konkretne wskazania, o których wspomniałam Ci wcześniej.
Zależne są one od tego, czy bliźniaki mają wspólne łożysko, czy też osobne dla każdego z nich. W pierwszym przypadku poród powinien nastąpić między 34 a 37 tygodniem, gdyż potem rośnie ryzyko komplikacji. Należy jednak pamiętać, że każda ciąża ma swój indywidualny przebieg i wszystkie decyzje uzależnione są od aktualnej sytuacji, wyników badań i wielu innych czynników.
Jak przebiega poród bliźniaków?
Pierwszymi objawami tego, że poród się zaczyna, są objawy typowe również w przypadku porodu jednego dziecka. Najczęstsze z nich to:
- Regularne, nasilające się, występujące coraz częściej skurcze,
- Wydalenie czopu śluzowego, odejście wód płodowych.
Po odpowiednim rozwarciu szyjki macicy zaczyna się etap parcia, a później po kolei na świat przychodzą bliźniaki.
Ze względu na to, że poród zaczyna się wcześniej niż mówi wyznaczony termin, wiele kobiet miewa problemy z rozpoznaniem, czy skurcze oznaczają rozpoczęcie akcji porodowej, czy to jeszcze nie czas. W takiej sytuacji najlepiej powinnaś skontaktować się ze swoim lekarzem. Nie ma na co czekać z udaniem się do szpitala, ponieważ jeśli to rzeczywiście początek porodu, przyszła mama i bliźniaki potrzebują profesjonalnej opieki medycznej. W żadnym wypadku poród bliźniaczy nie może się odbywać w warunkach domowych. Taki poród wiąże się z podwyższonym ryzykiem, dlatego od samego początku akcji porodowej konieczna jest opieka położnicza.
Ogólnie rzecz biorąc, poród bliźniaków nie różni się mocno od porodu jednego dziecka. Ważną różnicą jest to, że akcja skurczowa może się rozwijać znacznie wolniej niż w przypadku ciąży jednopłodowej, w związku z czym bardzo często konieczne jest podanie rodzącej kobiecie oksytocyny wzmacniającej skurcze. Przez to, że macica jest mocno rozciągnięta przez dwójkę dzieci, skurcze są mniej skuteczne, więc poród może trwać dłużej. Poza tym, po urodzeniu pierwszego dziecka często następuje przerwa, której mięśnie macicy potrzebują czasu na odpoczynek. Często podczas porodu siłami natury przyszła mama jest podłączana do aparatu KTG w celu monitorowania czynności skurczowych macicy. Dodatkowo, konieczna jest kontrola tętna płodów, żeby nie dopuścić do niedotlenienia.
Bliźnięta - Poród naturalny czy cięcie cesarskie - Kiedy do domu?
Mama nowo narodzonych bliźniąt będzie musiała zostać w szpitalu nieco dłużej, niż standardowo zostaje mama jednego dziecka. Urodzone bliźnięta bardzo często są wcześniakami, wymagają więc obserwacji na oddziale neonatologicznym. Świeżo upieczona mama z kolei podlega szczególnej opiece pod kątem prawidłowości obkurczania się macicy podczas połogu.
Połóg po ciąży bliźniaczej może trwać dłużej i być bardziej bolesny niż po urodzeniu jednego dziecka. Silne rozciągnięcie macicy wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia połogowego zapalenia błony śluzowej. Co istotne, może ono wystąpić niezależnie od rodzaju porodu. W przypadku zaobserwowania niepokojących objawów, takich jak gorączka, ból w podbrzuszu, czy dreszcze, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
Pamiętaj jednak zawsze, że na szczęście coraz wyższy standard opieki medycznej czyni porody bliźniąt bezpiecznymi. Dlatego właśnie przemyślane wybranie dobrego lekarza i szpitala wyspecjalizowanego w przyjmowaniu tego typu porodów znacząco zmniejsza ryzyko powikłań. I na koniec to, co podkreślam zawsze - jako przyszła mama zawsze powinnaś też szczególnie dbać o swoje zdrowie przez cały okres oczekiwania na maleństwa
Skoro już wiesz, od czego zależy, czy urodzisz bliźnięta przez cięcie cesarskie, czy poród naturalny - sprawdź nasz artykuł z ciekawostkami o tym, jak często na świat przychodzą wieloraczki.
